Home⇛Uswag Journal: Philippine Journal of Multidisciplinary Research⇛vol. 1 no. 2 (2023)

Wikang Filipino sa Panahon ng Krisis: Ang Leksikograpiya ng mga Terminolohiyang Kaugnay ng COVID-19 sa Pilipinas

Jovert R. Balunsay | Susan M. Tindugan

Discipline: Cultural Studies

 

Abstract:

Patuloy pa ring nadarama ng mundo ang naging epekto nang nagdaang pandemyang COVID-19. Halos lahat ng sektor ng lipunan ay apektado nito. Umabot sa milyon-milyong tao ang nagkasakit, nahawahan, at namatay. Marami na ring negosyo ang nagsara, nagbukas, at muling nalugi dahil sa mga patakarang pangkapaligiran. Sa kabila ng lahat ng ito, sadyang marami pa rin ang may salat na kaalaman sa pandemya, kung paano ito maiiwasan, at kung paano ito mapaglalabanan. Sa papel na ito, sinikap tuklasin ng mga mananaliksik ang mga terminolohiyang umusbong, ginamit, kaugnay, at maididikit sa pandemya at binigyan ito ng kahulugan sa wikang Filipino. Sa ganitong paraan, naniniwala ang mga mananaliksik na mas mailalapit sa masa ang mga leksiyong turo ng pandemya. Batay sa matiim na pangangalap ng datos, nalikom ang 940 mga pananalita na mula sa 20 magkakaibang dominyo mula sa medisina, agham, hanggang sa edukasyon, sosyolohiya, musika, at marami pang iba. Bawat salita ay sinuri ang kinabibilangang bahagi ng panalita at paraan ng pagkakabuo na humantong sa mga may-akda upang mabuo ang COVIDIKSIYONARYO na siyang awtput ng pag-aaral na ito.



References:

  1. Amante, J.T. (2020). Pagdalumat sa mga saliksik sa Filipino ng mga pampamahalaang unibersidad at kolehiyo sa Rehiyong Bikol: batayan sa pagbuo ng gawaing pang-ekstensiyon sa Filipino. Di Limbag na Tesis, Pampamahalaang Unibersidad ng Catanduanes.
  2. Bernales, R. A., Cordero, M. E. B., Cabanlong, A. S., Golosinda, M. L., Mayor, G. L., Lopez, L. M., Balunsay, J. R., Tindugan, S. M., & Gasic, R. M. (2018). Mutya Piblishing House, Inc.
  3. Balunsay, J. R., Tindugan, S. M., Cantar, M. C. A. S., Sarmineto, R. F. A. & Abundo, R. S. (2018). Isang lingguwistikong etnograpiyang pag-aaral para sa wikang Bikol. [Di-limbag na Pananaliksik]. Komisyon sa Wikang Filipno at Pampahalaang Unibesidad ng Catanduanes.
  4. Constantino, P. (2012). Pluralidad tungo sa identidad: Ang varayti ng wikang Filipino sa pagbuo ng wika at kamalayang pambansa. In: Salindaw: Varayti at Baryasyon ng Filipino. Sentro ng Wikang Filipino– UP Diliman. http://ir.lib.au.edu.tw/bitstream/987654321/2619/1/CH10-conf.2009_su03_01.pdf.
  5. Dagmang, F. D. (2017). Midya: Imbakan at daluyan ng mga tradisyon. MST Review, 19(2). https://ejournals.ph/article.php?id=11932
  6. De Leon, S. (2020, May 15). Gabay sa MECQ, GCQ at MGCQ. Manila Today. https://manilatoday.net/gabay-sa-mecq-gcq-at-mgcq/.
  7. Hallare, K. (2021, April 4). ‘NCR Plus’ under ECQ again for one more week–Palace. INQUIRER.net. https://newsinfo.inquirer.net/1414372/embargo-1-ncr-plus-under-ecq-again-for-one-more-week-palace. https://brainly.ph/question/5618731.
  8. Kpanake, L., Leno, J., Sorum, P., & Mullet, E. (2019). Acceptability of community quarantine in contexts of communicable disease epidemics: Perspectives of literate lay people living in Conakry, Guinea. Epidemiology & Infection, 147: e248.
  9. Peregrino, J. M., Constantino, P. C., Ocampo, N. S., & Petras, J. D. (2012). Salindaw: Varayti at Baryasyon ng Filipino. Diliman, Lungsod Quezon: Sentro ng Wikang Filipino, Unibersidad ng Pilipinas.
  10. Saculo, Y. N. (2021). Sikolohikal na epekto ng community quarantine sa mga piling mamamayan ng lungsod na Lipa, Batangas. http://dx.doi.org/10.13140/RG.2.2.12710.04164.
  11. Serafini, G., Parmigiani, B., Amerio, A., Aguglia, A., Sher, L., & Amore, M. (2020). The psychological impact of COVID-19 on the mental health in the general population. QJM: Monthly Journal of the Association of Physicians, 113(8), 531–537. https://doi.org/10.1093/qjmed/hcaa201.
  12. World Health Organization. (2020, June 29). Listings of WHO’s response to COVID-19. https://www.who.int/news/item/29-06-2020-covidtimeline.
  13. World Health Organization. (2022, February 17). Anim na paraan para manatiling ligtas at protektado laban sa COVID-19. https://www.who.int/philippines/news/feature-stories/detail/anim-paraan-para-manatiling-ligtas-protektado-laban-covid-19.

Tools


Copyright © 2024  KITE Digital Educational Solutions |  Exclusively distributed by CE-Logic